Het is inmiddels een echte hobby met meerdere voordelen. Zelf jam maken is ontzettend leuk om te doen als je je eigen fruit kunt oogsten, maar ook als je het rechtstreeks bij de boer haalt of zelfs in de supermarkt. Van 1 kg fruit maak je al vier grote potten jam. Het is dus voordelig maar ook nog eens gezond omdat je weet wat er in gaat en je daar zelf naar hartelust mee kunt experimenteren. Als je de volgende tips in acht neemt dan lukt het jou vast ook om je eigen zalige jam te produceren! Als voorbeeld kun je eens kijken naar de pruimenjam met een vleugje sinaasappel en de pruimen-walnootjam. Veel plezier!

1. Jam maken begint met een goede voorbereiding: Ga op zoek naar leuke potjes met schroefdeksel, bijvoorbeeld lege jampotten. Of neem kleinere weckglaasjes, bijvoorbeeld die van 300 ml. Er zijn ook weckpotjes te koop met een geruit dekseltje bij bol.com (best prijzig) of bij de action (nog geen 70 ct per potje). Staat heel landelijk! Je kunt ook rondjes knippen uit een geruit lapje stof. Vastmaken met een elastiekje of stukje touw en daaraan bijvoorbeeld een labeltje. Er zijn stickertjes te koop waarop je de naam van de jam/chutney en datum van bereiding kunt schrijven. Ziet er tof uit en het is een leuk cadeautje.
2. Zorg voor ultra schone potten: Dat is belangrijk zodat je geen schimmel in je jam krijgt vanwege achtergebleven resten. Zelf zet ik ze op minimaal 65 graden in de vaatwasser voordat de jam of chutney er in gaat. Je kunt de potten ook uitkoken met een schep soda in een grote pan of ketel. Laat deze dan minstens 5 minuten koken. Spoel ze daarna af met heet water en laat ze drogen op een schone theedoek
3. Dit fruit kun je gebruiken: Alle soorten fruit zijn eigenlijk geschikt voor jam: aardbeien, bessen, frambozen, abrikozen, kersen, pruimen, peren, appels, perziken, druiven, sinaasappels bijvoorbeeld. Een kwestie van uitproberen ook. Wel moet je rekening houden met de mate van pectine in de vruchten.
4. Pectine zorgt ervoor dat de jam dik genoeg wordt: Pectine zit van zichzelf al in de vrucht en zorgt voor de binding bij het kookproces. De hoeveelheid is bij elke vrucht verschillend. Deze vruchten bevatten van zichzelf veel pectine: pruimen, appels, peren, sinaasappels, citroenen en aalbessen. Aardbeien bevatten bijvoorbeeld weinig pectine. Het is mogelijk om pectine-arme en pectine-rijke vruchten samen te koken. Experimenteren maakt juist zo leuk. Appel bijvoorbeeld combineert makkelijk.
5. Suiker zorgt ervoor dat je jam houdbaar blijft: Om pectine en suiker goed zijn werk te laten doen is er geleisuiker te koop, het zoet de jam en zorgt tevens voor binding. Kijk op de verpakking naar de gebruiksaanwijzing. Als indicatie wordt voor 1 kg fruit ook 1 kg geleisuiker aangehouden.
6. Schillen kan, maar hoeft niet: Fruit met een dunne schil – bijvoorbeeld pruimen, appels en peren – hoef je niet per se te schillen. De schil zorgt namelijk voor een mooi gekleurde jam. Plus je behoud nòg wat meer vitaminen.
7. Dit kun je toevoegen: Zoals gezegd bevat citroen veel pectine. Voeg je dit aan je jam toe dan heb je extra bindmiddel èn het zorgt voor een heerlijke frisse smaak aan je jam. Een vanille- of kaneelstokje doet het ook goed qua smaak.
8. Suikerarme of suikervrije jam maken kan ook: Geleipoeder of geleisuiker ‘speciaal’ van Van Gilse kun je toevoegen aan suikervrije of suikerarme jam in plaats van normale geleisuiker. Lees goed op de verpakking wat de hoeveelheid is die je moet toevoegen.
9. Zo bewaar je je zelfgemaakte jam: Na het vullen van de potten en het sluiten van de deksel zet je de jampotten op hun kop. Door de hitte van de jam zuigt de deksel vacuüm en wordt luchtdicht afgesloten. Laat ze zo een half uurtje staan voordat je ze terugdraait. Weckpotjes zuigen zich vacuum als je de hete massa er in giet en hoef je dus niet om te draaien. Daarna kun je de jam tot een half jaar bewaren op een koele, donkere plek.
10. Is de jam te dun dan zijn er verschillende dingen die je kunt doen. A. Als je pectinerijk fruit gebruikt kun je meer fruit koken en toevoegen B.Voeg nog wat extra citroensap toe, let dan op dat de jam niet te zuur wordt. C. Voeg extra geleisuiker toe, let dan op dat de jam niet te zoet wordt. D. Voeg 1 of 2 gelatineblaadjes toe na ze eerst 5 minuten in een beetje water voorgeweekt te hebben. Dan uitknijpen en toevoegen. Dat doe ik zelf wel eens en het resultaat is een mooie stevige jam. Hou er wel rekening mee dat de jam pas na afkoeling zijn blijvende consistentie heeft, meestal is hij dan ook al iets dikker.
11. Is de jam te dik voeg dan 1 dl water of 1 dl neutrale appelsap toe tijdens het kookproces. Tijdens dit proces kun je trouwens controleren of de jam goed is door een druppel hete jam op een koud bordje te laten vallen. Stolt de jam, dan is hij goed. Anders nog even door laten koken of iets meer binden met bovenstaande hulpmidoelen.